Zeytinyağı Nasıl Elde Edilir?

Zeytinyağı, hasat döneminde zeytin ağaçlarından toplanan zeytinden elde edilir. Zeytin, zeytinyağı oluncaya kadar farklı aşamalardan geçer ve işlemler tamamlandıktan sonra kullanıma hazır hale gelir. Zeytinyağının üretim süreçlerini siz değerli takipçilerimiz için detaylı şekilde ele aldık ve bu yazıyı paylaştık. Keyifli okumalar dileriz.

Zeytinyağı üretimi ilk kez taş ile yapıldı. Bilinen en eski yöntem olan taş baskı ile zeytini ezerek yağını çıkarma yöntemi, günümüzde yok denilecek kadar az kullanılmaktadır. Eskiden zeytinler bir eşek veya atın dönerek çalıştırdığı değirmen taşı ile ezilirdi. Püre haline gelen zeytinler, pamuk çuvallara doldurulur ve kazanlarda üzerine sıcak su dökülerek insanlar tarafından çuval ezilirdi. Böylece zeytin sızdırma yöntemiyle üretilir ve karasuyu sızdırılırdı. Son aşama olaraksa yağ ve karasuyu ayrıştırılırdı.

Günümüzdeki zeytinyağı üretimiyse aşağıdaki işlemlerden geçerek sofralarınıza gelmektedir.

1. Zeytin hasadı: Zeytin Ekim-Ocak ayları arasında hasat edilir. Hasat edildikten sonra 24 saat içerisinde zeytinyağı üretim aşamasına geçilir. Bu süre uzadığı takdirde zeytinyağının asit oranı artar. Hasattan elde edilen zeytinler, çuval yerine hava alan zeytin kasalarına konur. Tirya olarak, hasat ettiğimiz yağlık zeytinleri her zaman için 24 saat içerisinde zeytinyağına dönüştürmekteyiz.
2. Dal ve yaprak gibi maddelerin ayıklanması: Hasat esnasında zeytinin arasına dal, yaprak ya da taş gibi maddeler karışabillir. Bu maddeler zeytinyağının kalitesini olumsuz etkiler. Bu sebeple zeytinyağı üretiminde öncelikle temizlik yapılır. Hasat edilen zeytinler bunker adı verilen çukur bölümlere boşaltılır. Elevatör adı verilen taşıma bandı ile fanların olduğu bölüme taşınır. Fanlar yardımı ile dal, yaprak, taş gibi maddelerden ayrıştırılır.
3. Suda yıkama: Zeytinyağı üretiminde ikinci aşama yıkamadır. Üzerlerindeki toz ve kirden arındırmak için zeytinler yıkama havuzuna aktarılır. Yıkandıktan sonra fan yardımı ile kurutulur ve kırma-ezme bölümüne alınır.
4. Kırma-ezme: Yabancı maddelerden tamamen arındırılan zeytin, kırıcı bölüme alınır. Zeytin, çekirdeği ile birlikte kırılıp ezilerek hamur haline getirilir. Zeytin hamur haline getirilerek içerisindeki yağı kolaylıkla çıkması amaçlanır.
5. Yoğurma (Malaksasyon): Pelte haline getirilen zeytin ortalama 20-40 dakika arasında malaksör adı verilen makineler tarafından yoğrulur. İşte zeytinyağının sıcak sıkım ya da soğuk sıkım olması bu aşamada gerçekleşir. Yoğurma esnasında, makinenin dışında sıcak su dolaştırılarak zeytin ısıtılır. Zeytin ortalama 27 dereceye kadar ısıtılırsa soğuk sıkım zeytinyağı adını alır. 27 derecenin üstünde bir sıcaklığa ulaşırsa sıcak sıkım yapılmış olur. Sıcak sıkımda zeytin, 35 ila 60 derece arasında bir sıcaklığa kadar ısıtılabilir.
6. Ayrıştırma: Yoğurma işlemi tamamlandıktan sonra zeytin hamuru, hamur pompası aracılığı ile durulcutucu (dekantör) adı verilen bölüme gönderilir. Dekantör, koni şeklinde yatay bir silindirik sistemdir. Bu bölümde yağ ve karasu prinadan yani zeytinin atığından ayrılır.  Prina, zeytinin posası olduğu için atık olarak adlandırılır. Ancak sadece bir atık değil yakıt olarak değerlendirilen bir maddedir. Zeytin hamuru, yatay düzlemde dönerken prina adı verilen atıklar dışarı atılır. Zeytinin karasuyu ve yağ ise santrifüj adı verilen bölüme gönderilir.
7. Santrifüjleme: Pirinadan ayrılan yağ ve karasu pompalar yardımı ile santrifüj adı verilen seperatör yani ayırıcı bölüme iletilir. Burada hafif olan karasu ağır olan zeytinyağından ayrılır. Yağ içerisinde kalan tortular da ayrıştırılır ve zeytinyağı üretiminin son aşamasına geçilir.
8. Filtreleme: Zeytinyağı elde etmek için gerçekleştirilen son işlem filtrelemedir. Zeytinyağı kağıt ya da pamuk filtreler aracılığı ile tüm tortulardan arındırılır ve parlak bir görünüm alır. .
9. Analiz ve tadım: Tirya Zeytinyağları sofranıza ulaşmadan önce birçok kimyasal ve duyusal analizden geçirilir. Laboratuvarda analizleri gerçekleştirilen Tirya Zeytinyağlarının degüstasyon yani tadımı yapılarak duyusal özellikleri değerlendirilir.
10. Ambalajlama: Tirya Zeytinyağları,kalite ve gıda güvenliği standartlarına uygun üretim tesislerinde hijyenik şartlarda ambalajlanarak sofralarınıza ulaşır.

Kaliteden ödün vermeden sizler için yoğun bir çabayla üretmiş olduğumuz zeytinyağının sofranıza gelene kadarki geçtiği aşamalarını yazdığımız bu yazıyı umuyoruz ki severek okudunuz. Tirya'nın lezzetli yağlarının yapım aşaması işte buydu!